در اسپانیا، دین یا مذهب رسمی وجود ندارد. مطابق قانون اساسی این کشور، همۀ ادیان و مذاهب آزادند تا در چارچوب قانون فعالیت کنند و جامعه نیز باید به آنان احترام بگذارد. با این حال، به دلیل تاریخ حضور قدرتمند مسیحیان کاتولیک در این کشور، همچنان مالیات‌دهندگان و دولت مبالغی را به کلیسای کاتولیک اختصاص می‌دهند. در ادامه، به گسترده‌ترین ادیان در اسپانیای امروز نگاهی خواهیم داشت.

نزدیک به %۶۷.۴ از جمعیت اسپانیا پیرو کلیسای کاتولیک هستند. از زمانی که اسپانیا بخشی از امپراطوری روم بود، مسیحیت حضور چشمگیر و گسترده‌ای در این کشور داشته‌است. با حملۀ اعراب در سال ۷۱۱ میلادی، این وضعیت تغییر یافت و اسلام تبدیل به دینی شد که بیشترین پیروان را در این کشور داشت. با وجود جنگ‌های فراوان میان مسلمانان و مسیحیان، این وضع تا سال ۱۴۹۲ میلادی ادامه داشت تا اینکه از آن تاریخ تا امروز، کاتولیسیسم فراگیرترین مذهب در اسپانیا شد.

امروزه با وجود اینکه کاتولیک‌ها بیشترین جمعیت اسپانیا را تشکیل می‌دهند، %۶۱ از افرادی که خود را کاتولیک می‌دانند، مرتب در مراسم عشای ربانی[۱]شرکت نمی‌کنند. در واقع، تنها %۱۴ از جمعیت کاتولیک هر یکشنبه برای شرکت در مراسم عشای ربانی به کلیسا می‌روند. تعداد کشیش‌ها و راهبه‌ها نیز در سال‌های اخیر کاهش یافته‌است. مطابق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۸ میلادی دربارۀ «ارزش‌های اروپایی» انجام گرفت، تنها %۳ از جمعیت آماری اعلام کردند که دین یکی از سه ارزش یا اولویت زندگی آن‌هاست. به نظر می‌رسد که جمعیت اسپانیا همچون بیشتر کشورهای اروپای غربی، در یک روند رو به رشد سکولاریزه شدن است. بین %۲۰ تا %۲۲ از جمعیت امروز در اسپانیا خود را آتئیست یا آگنوستیک می‌دانند. این حرکت به سمت دین‌زدایی، همزمان با توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و نیز گسترش آموزش رخ داده‌است.

دین‌های اقلیت در اسپانیا شامل اسلام، یهودیت، مسیحیت پروتستان، بهائیت، هندوئیسم و بودائیسم می‌شود. تقریباً %۳ تا %۵ از جمعیت اسپانیا پیرو یکی از این ادیان هستند. با رشد اقتصاد اسپانیا، این کشور تعداد چشمگیری مهاجر پذیرفت تا شکاف موجود در بازار کارش را پُر کند. بدین ترتیب، در سال‌های اخیر، تنوع مذاهب و فرهنگ‌ها در اسپانیا نمودِ بارزی داشته‌است.

اسلام و پروتستانتیسم نسبت به دیگر مذاهب رشد بالاتری را نشان می‌دهند. دلیل اصلی رشد سریع اسلام در اسپانیا، چنان‌که گفته شد، ورود مهاجران به این کشور است، به‌ویژه حضور پرتعداد مراکشی‌ها و دیگر کشورهای آفریقای شمالی در این امر مؤثر بوده‌است. در دهۀ هشتاد، مراکشی‌ها برای ورود به خاک اسپانیا نیازی به ویزا نداشتند و همین امر باعث مهاجرت گستردۀ گروه‌های مختلف مردم از مراکش به اسپانیا و به این ترتیب، افزایش جمعیت مسلمانان شد. امروزه تعداد مسلمانان در اسپانیا حدود ۹/۱ میلیون نفر و نزدیک به %۴ از جمعیت این کشور است.

در یک نگاه کلان، نسبت ادیان در جمعیت اسپانیا مطابق جدول زیر است:

جدول۱. نسبت جمعیتی ادیان در اسپانیا

همان گونه که پیش­تر گفته شد، کلیسای کاتولیک، بیشترین پیروان را در اسپانیا دارد و بیشینۀ جمعیت را به خود اختصاص داده‌است. اما از این کلیسا که بگذریم، اوضاع اقلیت‌های دینی و مذهبی چگونه‌است؟ مطابق سندی که «دیده‌بان پلورالیسم دینی در اسپانیا[۲]» در ماه ژوئن ۲۰۱۸ میلادی ارائه داد، می‌توان تصویری از وضعیت دیگر ادیان و مذاهب را به دست داد که در نمودارهای زیر نشان داده شده‌اند (تعداد مراکز دینی کاتولیک‌ها بیش از ۲۲۹۹۹ مرکز در سراسر کشور است):

تعداد اماکن و مراکز مذهبی

جدول۲. تعداد مراکز مذهبی بین سال های ۲۰۱۷-۲۰۱۸

نمودار ۱: تعداد مراکز دینی و مذهبی اقلیت در اسپانیا در مقایسه با یکدیگر (اعداد و مذاهب در جدول بالا نام برده شده‌اند)

نمودار۲: تعداد مراکز دینی و مذهبی اقلیت در اسپانیا در مقایسه با یکدیگر (اعداد و مذاهب در جدول بالا نام برده شده‌اند)

آبی‌پررنگ به‌کاررفته در نمودار بالا به معنای تعداد بالاتر از ۱۰۰۰ مرکز می‌باشد و اصولاً هرچه رنگ در یک استان پررنگ‌تر است، به معنای وجود مراکز مذهبی بیشتر در آن استان است.

منبع:

https://www.worldatlas.com/articles/religion-in-spain.html